ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست استان چهار محال و بختیاری با استفاده از مدل تخریب در واحدهای دهستان

گسترش روز افزون آلودگی ها که به انحای گوناگون هوا، خاک و آب های جهان را تحت تأثیر اثرات زیان بار قرارداده است و بالاخره تنزل کیفیت زندگی طبیعی انسان ها درنتیجه ی برهم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست، موجب شده است تا دولت ها سازمان ها و مجامع بین المللی به تدوین و اجرای قوانین و مقرراتی برای جلوگیری از آلودگی وتخریب محیط زیست مبادرت ورزند. ارزیابی اثرات زیست محیطی، رویکردی است که به بررسی اثرات و پیامدهای یک پروژه بر محیط زیست، قبل از اجرای پروژه و در حین انجام آن، می پردازد.یکی از روش های ارزیابی اثرات زیست محیطی مدل تخریب است. درحقیقت هدف از این مدل پرهیز از مرور انشا گونه ی پدیده های تخریب، عوامل تخریب، شدت تخریب و درجه ی آسیب پذیری بوم سازگان هاست تا بدین ترتیب بتوان در پروژه های آتی از بروز تخریب جلوگیری کرده و راه های جلوگیری از تکرار آن را در کوتاه مدت نیز نشان دهد. همچنین می توان به تصمیم گیرندگان به صورت کمی درجات توسعه در گذشته، امکان توسعه در آینده و تبعات آن را به طور ساده نشان داد. رابطه ی تخریب: h= (∑i +dp)/vo در این پژوهش با استفاده از مدل تخریب که یکی از روش ها در ارزیابی های زیست محیطی بشمار می رود، آثار توسعه بر محیط زیست استان چهار محال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور بر روی نقشه ی رقومی 1:250000 استان کوچک ترین واحدهای اداری یعنی دهستان ها به عنوان واحدهای کاری در نظر گرفته شدند. همچنین با استفاده از نقشه های رقومی مربوط به عوامل مختلف اکولوژیکی و تعریف 13 عامل تخریب در هریک از 45 دهستان استان، بررسی-ها با استفاده از نرم افزار arc gis 9.3 انجام و ضرایب تخریب در محیط excell بر اساس رابطه ی تخریب محاسبه شد. در نهایت بر اساس ضرایب بدست آمده اولویت های شش گانه ی توسعه برای دهستان ها تعریف و چگونگی توسعه برای واحد ها تشریح شد. بر اساس تصمیم گیری نهایی برای توسعه ی واحدهای دهستان، سه پهنه با قابلیت توسعه ی بیشتر، قابل توسعه مشروط به انجام بهسازی محیط و انجام عملیات اصلاحی و توسعه ی محدود و سازگار با شرایط اکولوژیکی و زیست محیطی برای مجموعه ی دهستان ها تعریف گردید. ضمن اینکه روش مذکور با استفاده از واحدهای شبکه نیز اجرا شد. در این روش محدوده ی استان به 1137 شبکه به مساحت 1600 هکتار تبدیل و بررسی ها به روش مشابه روش دهستان صورت پذیرفت و مانند روش فوق سه نوع فرآیند تصمیم گیری جهت توسعه ی استان تعریف گردید. در نهایت با توجه به مقایسه ی انجام شده بین دو روش مشخص گردید روش دهستان از نظر قابلیت اجرا مناسب تر بوده در حالیکه روش شبکه دارای دقت بالاتری می باشد. همچنین در این بررسی بر اساس نتایج حاصل از صحت سنجی مدل، نتایج اجرای مدل در91/6 درصد دهستان های انتخاب شده و 80 درصد شبکه های برگزیده مطابق واقعیت بود.